04.03.2011, 20:37
Tongijski antropolog Epeli Hau'ofa twierdził, że Oceanię można postrzegać jako "morze wysp". Ludy i kultury Oceanii podzielono umownie na trzy obszary kulturowe: Melanezję, Mikronezję i Polinezję. Podział ten może wydawać się niedoskonały, jednak oparty jest o takie wyznaczniki jak: geografia, rasa, sztuka, mitologia, religia i język. Wbrew stereotypowym wyobrażeniom, Oceanii daleko do stałości i jednolitości, gdyż - wręcz przeciwnie - kraina ta jest skomplikowana i składa się z wielu różnorodnych elementów. Mimo, że ludy Oceanii różnią się między sobą pod względem historycznym i kulturowym to mają także wspólne cech - na przykład w dziedzinie mitologii.
W mitach o bogach liczne różnice mieszają się z podobieństwami. Czasami ta sama osoba boska ma różne atrybuty - zależało to od wyspy w archipelagu bądź od osoby, która przekazywała daną legendę. Zdarzało się, że bóstwo przyjmowało cechy innego boga lub boga z innych części Oceanii. Proces ten może być również odwrotny: różne bóstwa funkcjonujące w różnych populacjach charakteryzują się identycznymi albo bardzo podobnymi cechami.
Podobnie jak to czynią inne mitologie, także w Oceanii mitologię postrzega się w kategoriach systemu wiedzy. Ludzie znają swoje miejsce w tym systemie - na tle przyrody i środowiska. Zatem mitologię możemy uważać za "przedmiot" służący do rozumienia i badania rzeczywistego świata, w którym zasady jego funkcjonowania są przedstawiane symbolicznie. Jest to również doskonałym środkiem komunikacji i przekazywania sobie informacji z pokolenia na pokolenie. Na podstawie mitów można też stwierdzić, że pomiędzy przyrodą, umysłem, a społeczeństwem zachodzi wieczny konflikt. Forma i treść mitologii oceanicznych różnią się w zależności od lokalizacji. Jednak przez wszystkie wątki przeplata się ten sam sposób narracji, co stanowi połączenie pomiędzy kulturami.
Mity Oceanii różnią się zarówno pod względem struktury, tematyki, jak i miejsca akcji. Głównie opisują jednostki, społeczeństwa i zjawiska przyrodnicze. W opowieściach pojawiają się erupcje wulkanów, przełomowe momenty, przykłady niezwykłej pomysłowości, okresy wojny, i pokoju pomiędzy bogami, a także romanse słynnych kochanków. Także regionalne wersje mitów różnią się między sobą. Lokalne wersje mogą poruszać tematykę regionalną na różne sposoby, w zależności od środowiska. Jako przykład możemy przytoczyć tu mity, takie jak cykle o bohaterach Mauim, Tawhakim, Tangaloa, które funkcjonują w Polinezji, ale ich różne wersje można odnaleźć w całej Oceanii. Nowe mity np. o pochodzeniu ceremonii kavy, lamencie Tonga z córką, walce z Oroi, postrzega się jako typowe wyłącznie dla Tonga, Mangarewy i Rapa Nui (Wyspy Wielkanocnej).
Mity mogą przedstawiać starszy porządek społeczny, który zmienił się w wyniku ciągłej migracji ludów pomiędzy wyspami i dostosowania się się do nowych warunków. Zmianę tę odzwierciedla treść, jak i forma nowych mitów.
W mitach o bogach liczne różnice mieszają się z podobieństwami. Czasami ta sama osoba boska ma różne atrybuty - zależało to od wyspy w archipelagu bądź od osoby, która przekazywała daną legendę. Zdarzało się, że bóstwo przyjmowało cechy innego boga lub boga z innych części Oceanii. Proces ten może być również odwrotny: różne bóstwa funkcjonujące w różnych populacjach charakteryzują się identycznymi albo bardzo podobnymi cechami.
Podobnie jak to czynią inne mitologie, także w Oceanii mitologię postrzega się w kategoriach systemu wiedzy. Ludzie znają swoje miejsce w tym systemie - na tle przyrody i środowiska. Zatem mitologię możemy uważać za "przedmiot" służący do rozumienia i badania rzeczywistego świata, w którym zasady jego funkcjonowania są przedstawiane symbolicznie. Jest to również doskonałym środkiem komunikacji i przekazywania sobie informacji z pokolenia na pokolenie. Na podstawie mitów można też stwierdzić, że pomiędzy przyrodą, umysłem, a społeczeństwem zachodzi wieczny konflikt. Forma i treść mitologii oceanicznych różnią się w zależności od lokalizacji. Jednak przez wszystkie wątki przeplata się ten sam sposób narracji, co stanowi połączenie pomiędzy kulturami.
Mity Oceanii różnią się zarówno pod względem struktury, tematyki, jak i miejsca akcji. Głównie opisują jednostki, społeczeństwa i zjawiska przyrodnicze. W opowieściach pojawiają się erupcje wulkanów, przełomowe momenty, przykłady niezwykłej pomysłowości, okresy wojny, i pokoju pomiędzy bogami, a także romanse słynnych kochanków. Także regionalne wersje mitów różnią się między sobą. Lokalne wersje mogą poruszać tematykę regionalną na różne sposoby, w zależności od środowiska. Jako przykład możemy przytoczyć tu mity, takie jak cykle o bohaterach Mauim, Tawhakim, Tangaloa, które funkcjonują w Polinezji, ale ich różne wersje można odnaleźć w całej Oceanii. Nowe mity np. o pochodzeniu ceremonii kavy, lamencie Tonga z córką, walce z Oroi, postrzega się jako typowe wyłącznie dla Tonga, Mangarewy i Rapa Nui (Wyspy Wielkanocnej).
Mity mogą przedstawiać starszy porządek społeczny, który zmienił się w wyniku ciągłej migracji ludów pomiędzy wyspami i dostosowania się się do nowych warunków. Zmianę tę odzwierciedla treść, jak i forma nowych mitów.